ประวัติความเป็นมาของสถาบันศึกษาปอเนาะมัดรอซาตุลวาซีละห์
มีที่ตั้งอยู่ที่ หมู่ที่ 1 ตำบลลุโบะบายะ อำเภอยี่งอ จังหวัดนราธิวาส
ในจังหวัดชายแดนภาคใต้มีสถาบันศึกษาประเภทหนึ่งที่เราจะเห็นได้เกือบทั่วๆ ไปในบริเวณแถบนี้
นั่นก็คือสถาบันสอนศาสนาอิสลามที่เรียกชื่อง่ายๆ ว่า “ปอเนาะ” แทบจะเรียกได้ว่าสถาบันศึกษาปอเนาะ
นั้นเป็นสถาบันที่ควบคู่กับสังคมมุสลิม 3 จังหวัดก็ว่าได้
ลักษณะทั่วไปของการจัดการสอนของปอเนาะ ส่วนใหญ่ครูสอนก็สอนฟรีทำด้วยจิตใจที่บริสุทธิ์
ต้องการที่จะรับใช้พระเจ้า รับใช้สังคมประเทศชาติ นักเรียนก็เรียนฟรี ปรัชญาการเรียนการสอนในปอเนาะก็คือ การพยายามนำปรัชญาของการศึกษาอิสลามมาประยุกต์ใช้ นั่นก็คือการศึกษาตั้งแต่เปลจนถึงหลุมฝังศพ การศึกษาเป็นสิ่งบังคับที่มุสลิมต้องเรียนรู้ และการศึกษาที่แท้จริงไม่ใช่เพื่อปริญญาหรือวัตถุ แต่เป็นการพัฒนาความเป็นมนุษย์และเพื่อนำไปปฏิบัติ เพราะฉะนั้นการเรียนการสอนของปอเนาะจึงไม่มีใบสุทธิ มีเพียงคำรับรองจากโต๊ะครูและสังคม ไม่มีผลสอบเลื่อนชั้นเปิดโอกาสให้คนในสังคมทุกเพศทุกวัยเข้ารับการศึกษาไม่จำกัดอายุ บางปอเนาะมีที่พักแก่คนชราเข้ามาเรียนรู้ทางศาสนาเป็นการเรียนรู้ศาสนาทางจิต ถือเป็นการเล่าเรียนตลอดชีวิต ซึ่งจะสำเร็จหรือผ่านจากสถาบันปอเนาะหรือไม่ ขึ้นกับคำวินิจฉัยของ “โต๊ะครู” เพียงคนเดียว โต๊ะครูจะมีความสำคัญเป็นอย่างมาก โต๊ะครูตั้งแต่อดีตต้องเป็นคนที่มีคุณธรรม จริยธรรม มั่งคงในหลักการของศาสนา จึงได้รับการยอมรับจากชุมชนและลูกศิษย์ มีจำนวนไม่น้อยที่รู้สึกว่า โต๊ะครู คือพ่อคนทีสองของเรา
ปอเนาะมัดรอซาตุลวาซีละห์ เรียกได้ว่าเป็นปอเนาะที่เก่าแก่ปอเนาะหนึ่งในจังหวัดนราธิวาส หรือที่รู้จักกันในนามว่าบาบอเต๊ะ โดยมีการเริ่ม
ต่อมาปี พ.ศ. 2547 ในวันอาทิตย์ที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2547 ได้มีการจดทะเบียนสถาบันปอเนาะในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ มีพื้นที่ทั้งหมด 10 ไร่
ลักษณะ และที่ตั้ง สถาบันศึกษาปอเนาะมัดรอซาตุลวาซีละห์ ตั้งอยู่เลขที่ 25 หมู่ที่ 1 บ้านลุโบะบายะ ตำบลลุโบะบายะ อำเภอยี่งอ จังหวัดนราธิวาส สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษานราธิวาส เขต 1กระทรวงศึกษาธิการ เปิดสอนวิชาศาสนาในระบบปอเนาะ (กีตาบเก่า)
ลักษณะภูมิประเทศ และภูมิอากาศ
ลักษณะพื้นที่จะเป็นพื้นที่ราบ มีเนื้อที่ 4 ไร่ และเนื้อที่สำหรับการเกษตร จำนวน 1 ไร่ มีอาคารละหมาด พร้อมเรียนกีตาบ 1 หลัง
และที่พักนักเรียน (ปอเนาะ) การปกครอง ปอเนาะมัดรอซาตุลวาซีละห์ แบ่งการปฏิบัติงาน ดังนี้คือ
- นายลาเต๊ะ หม๊นีลอ เป็นโต๊ะครู สถาบันศึกษาปอเนาะมัดรอซาตุลวาซีละห์
- นายอิสมาแอ หม๊ะนีลอ เป็นผู้ช่วยโต๊ะครู สถาบันศึกษาปอเนาะมัดรอซาตุลวาซีละห์
- นางรุซฎา มิสุแทครูอาสาประจำสถาบันศึกษาปอเนาะมัดรอซาตุลวาซีละห์
- นายซํยนีหม๊นีลอ ผู้ช่วยโต๊ะครู สถาบันศึกษาปอเนาะมัดรอซาตุลวาซีละห์
แผนผังหมู่บ้านและทางเข้าปอเนาะ
อาณาเขต
- ทิศเหนือ ติดต่อกับ ตำบลตะปอเยาะ
- ทิศใต้ ติดต่อกับ ตำบลจอเบาะ
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ตำบลยี่งอ และตำบลลุโบะบือซา
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับ เทือกเขาบูโด ตำบลสามัคคี อ.รือเสาะ จ.นราธิวาส
การคมนาคม
การติดต่อกับภายนอกของชุมชน
หมู่บ้านตำบลลุโบะบายะ สามารถติดต่อได้หลายทาง
เช่น ติดต่อกับชุมชนในท้องที่อำเภอบาเจาะ
จังหวัดนราธิวาส ติดต่อกับอำเภอเมืองนราธิวาส
จังหวัดนราธิวาส และติดต่อกับอำเภอรือเสาะ
จังหวัดนราธิวาส เป็นต้นมีเส้นทางลากยาง
บ้านตะลาฆอสะโต – บ้านบลูกาสนอ
และเส้นบ้านปาลอบาต๊ะ – บ้านกำปงปีแซ และเส้นทางคอนกรีตในหมู่บ้านทุกหมู่บ้าน
